Arbeidsmigranten stappen steeds vaker buiten de uitzendbranche

Er speelt zich een opmerkelijke trend af in de Nederlandse arbeidsmarkt: arbeidsmigranten treden steeds vaker buiten de traditionele uitzendbranche. In 2022 waren bijna één miljoen arbeidsmigranten actief in Nederland, waarvan slechts 46% hun professionele pad vond via uitzendbureaus. Deze opvallende ontwikkeling komt naar voren uit een recent onderzoek van KBA Nijmegen, in opdracht van ABU en NBBU.

Arbeidsmigranten stappen over naar andere sectoren

De totale arbeidsmigrantengroep in Nederland, die in 2022 984.169 personen betrof, toonde een verschuiving in werkvoorkeuren. Hoewel Polen (40%) en Roemenië (16%) nog steeds de grootste vertegenwoordigers waren, nam het aantal arbeidsmigranten in dienst bij uitzendorganisaties gestaag af. In 2023 verplaatste de focus van deze migranten zich voornamelijk naar sectoren als logistiek, tuinbouw en voedingsindustrie. Opvallend was de stijging van de arbeidsmigranten in de voedingsindustrie van 13% in 2020-2021 naar 18% in 2022, terwijl de logistieke sector afnam van 44% naar 37%.

De rol van uitzenders als opleiders komt naar voren in het onderzoek. Bijna alle leden van ABU en NBBU bieden arbeidsmigranten diverse opleidingen en trainingen aan. Taalopleidingen zijn de koplopers met een stijging van ruim 10% ten opzichte van 2020-2021. Reach- en heftrucktrainingen volgen op de tweede plaats, met een groei van 7%. Nieuw in het overzicht is de ‘ Werken met laagspanning-cursus’ (NEN-3140). Bedrijfshulpverlening en beroepsopleidingen op mbo-niveau zagen een lichte stijgingen van respectievelijk 2% naar 25% en 17%.

Zorgen om huisvesting

Een andere zorgwekkende ontwikkeling voor de branche is het groeiende tekort aan huisvesting voor arbeidsmigranten. Onderzoekers onthulden dat 80% van de uitzendbureaus zelf de verantwoordelijkheid draagt voor huisvesting. Het aantal bureaus dat een tekort aan huisvestingsplaatsen meldt, is gestegen van 35% naar 65%. Een derde van deze uitzendbureaus heeft bij één of meer gemeenten een verzoek ingediend voor de bouw of verbouwing van huisvestingslocaties. Opmerkelijk is het stijgende aantal afgewezen verzoeken, van 19% in 2020 naar ruim 40% in 2023. De gemiddelde wachttijd is 90 weken voor een vergunningsbesluit. Slechts 40% van de huisvesting voor arbeidsmigranten voldoet aan de Roemer-normen, waarbij één persoon per slaapkamer en minimaal 15 m2 leefoppervlakte per persoon vereist zijn.

Deze verschuivingen in werkvoorkeuren en de uitdagingen met huisvesting benadrukken de noodzaak voor de uitzendbranche om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Nieuwe strategieën zijn nodig om relevant te blijven op de arbeidsmarkt van vandaag.