Veel onrechtmatig ontslag van arbeidsmigranten in de uitzendsector

Uit recent onderzoek blijkt dat arbeidsmigranten in Nederland veel vaker op staande voet worden ontslagen dan hun Nederlandse collega’s. Dit gebeurt vaak zonder dat zij op de hoogte zijn van hun rechten. Dit maakt hen kwetsbaar voor misbruik door uitzendbureaus. Als intercedent is het belangrijk om te weten wat je kunt doen om jouw flexwerkers te beschermen. Wat zijn hun rechten bij onrechtmatig ontslag van arbeidsmigranten in uitzendsector?

Onrechtmatig ontslag arbeidsmigranten in uitzendsector

Volgens cijfers van het UWV worden jaarlijks duizenden arbeidsmigranten op staande voet ontslagen, waarvan een groot deel mogelijk onterecht. Deze ontslagen treffen vooral niet-Nederlandse uitzendkrachten, die goed zijn voor 58% van het totale aantal uitzendkrachten in Nederland. In 2022 werden meer dan 7400 uitzendkrachten op staande voet ontslagen, waarvan 83% een buitenlands paspoort had.

Wanneer is ontslag op staande voet toegestaan?

Een werkgever mag alleen in uitzonderlijke situaties iemand op staande voet ontslaan, bijvoorbeeld bij diefstal, fraude of werkweigering zonder geldige reden. Het ontslag kan direct ingaan, waardoor de werknemer geen recht meer heeft op loon of een transitievergoeding. Dit kan een enorme financiële klap zijn voor de werknemer. Hoewel er juridische mogelijkheden zijn om ontslag aan te vechten, is dit vaak lastig voor arbeidsmigranten. Dit omdat zij hun rechten onvoldoende kennen of bang zijn voor gevolgen.

Wat kun je doen als intercedent?

Als intercedent is het jouw verantwoordelijkheid om arbeidsmigranten goed te informeren over hun rechten, vooral met betrekking tot arbeidsvoorwaarden en de regels rondom ontslag. Het is belangrijk hen tijdig voor te lichten over wanneer een ontslag op staande voet wettig is en om hen te adviseren juridisch advies in te winnen bij ontslag. Daarnaast speelt duidelijke en transparante communicatie tussen werknemers en werkgevers een belangrijke rol om onterechte ontslagen te voorkomen. Houd ook actief in de gaten of er misbruik plaatsvindt bij uitzendbureaus of opdrachtgevers en meld dit bij de Nederlandse Arbeidsinspectie indien nodig.

Misbruik van ontslag als verdienmodel

De Nederlandse Arbeidsinspectie ontdekte dat bepaalde uitzendbureaus misbruik maken van ontslag op staande voet als verdienmodel. Door werknemers onterecht te ontslaan, besparen deze bedrijven op loonkosten, transitievergoedingen en huisvestingskosten. Dit heeft geleid tot aanzienlijke financiële voordelen voor de betrokken bureaus, terwijl de werknemers zonder inkomen of huisvesting achterblijven.

Wat dit betekent voor de uitzendbranche

Hoewel het probleem zich in eerste instantie leek te beperken tot enkele uitzendbureaus in de vleessector, blijkt uit verder onderzoek dat de praktijk wijdverspreid is. Van de 15 bedrijven met de meeste ontslagen op staande voet zijn er negen uitzendbureaus. Dit wijst op een breder probleem binnen de sector. Brancheorganisaties spreken zich inmiddels krachtig uit tegen deze praktijken en er wordt gepleit voor strengere handhaving.

Wat kan men doen?

Uitzendbureaus moeten voldoen aan alle wettelijke eisen en transparant zijn over de redenen voor ontslag, om onterecht ontslag op staande voet te voorkomen. Door nauw samen te werken met opdrachtgevers en duidelijke afspraken te maken over de inzet van arbeidsmigranten, kunnen misverstanden en overtredingen worden vermeden. Het is ook belangrijk om arbeidsmigranten toegang te bieden tot juridische ondersteuning om hen te helpen hun rechten te beschermen.

Toekomstige ontwikkelingen

Het Ministerie van Sociale Zaken heeft aangekondigd verder onderzoek te doen naar de mogelijkheden voor een verbod op uitzendwerk in bepaalde sectoren, zoals dat in Duitsland al geldt voor de vleessector. Dit zou een grote impact kunnen hebben op de uitzendbranche, met name voor bedrijven die actief zijn in sectoren waar kwetsbare arbeidsmigranten werkzaam zijn. Het is van belang om de rechten van arbeidsmigranten te waarborgen en transparant te handelen bij ontslagzaken.